Studia w Niemczech: procedura, ubieganie się i cała rekrutacja z perspektywy Polki.

Blog jest miejscem, które powstało z chęci pomocy i z pasji. Zebranie informacji o studiach w Niemczech zajęło mi trochę czasu, więc proszę - najpierw przeczytaj cały post, a dopiero gdy coś będzie niejasne to zadaj pytanie w komentarzu lub wyślij mi email. Często dostaję wiadomości z pytaniami, na które odpowiedź jest w notce. Szanujmy się nawzajem. 

Szczegółowy post o uni-assist: KLIK

Niemcy są dosyć drogim krajem jeśli chodzi o studiowanie, jednak są też bardzo cenione ze względu na liczbę kształconych specjalistów. Niemieckie uczelnie uchodzą za bardzo dobre, gdzie sam system edukacji nie jest tak skostniały jak na większości polskich uczelni. Pewnego dnia też zaczęłam marzyć o studiowaniu tam, a że moją dewizą życiową zaczęło być "Jak nie teraz, to kiedy?! :)" to zaczęłam do marzeń dążyć ;) i dzisiaj podzielę się refleksjami dotyczącymi rekrutacji, która jest pozornie chyba trochę bardziej zawiła niż w Polsce. Na początku napiszę tylko, że ja chcę zacząć tam drugi kierunek, ale w związku z tym, że wyczytałam, że za drugi kierunek w Niemczech się płaci to byłam ciekawa jak to naprawdę jest. Otóż jeśli zaczynam drugi kierunek w tym kraju to wtedy jest mi on liczony jako drugi kierunek, ale jeśli skończyłam coś w Polsce i zaczynam w Niemczech coś innego to nie muszę płacić za drugi kierunek :) 
Niemcy mają przeznaczony jakiś konkretny procent miejsc dla obcokrajowców, ale tak naprawdę bardzo ciężko znaleźć jakiekolwiek dane na ten temat, mówi się o około 20% miejsc. Poniżej kilka wskazówek dla osób, które interesują studia w Niemczech. 

Mapka uczelni niemieckich:

Podstawowe skróty jeśli chodzi o typy studiów:
Bachelor of Arts - licencjat humanistyczny
Bachelor of Science - licencjat ścisły
Bachelor of Engineering - licencjat z tytułem inżyniera

Master of Arts - magisterka z przedmiotów humanistycznych
Master of Science - magisterka z przedmiotów ścisłych
Master of Engineering :)

...dalej oczywiście doktorat - PhD. :)

Są także kierunki, które kończą się tak zwanymi Staatsexamen lub Staatsprüfung - na przykład kierunki typowo nauczycielskie, tzw. Lehramt kończą się takimi egzaminami. Niewiele (ale jakieś jednak) kończy się stopniem Diplom (np. Diplomingenieur) lub dyplomem Magister (Magister Artium).

Po pierwsze: MATURA

Jeśli posiadacie maturę z liceum ogólnokształcącego to możecie teoretycznie z miejsca rozpocząć większość kierunków na danym niemieckim uniwersytecie, poza kierunkami takimi jak medycyna czy stomatologia. Możecie mieć zdane dowolne przedmioty, ale wyjątkami są wspomniana medycyna bądź stomatologia - tutaj owszem, jest brany pod uwagę sam fakt posiadania świadectwa maturalnego z liceum ogólnokształcącego, aczkolwiek nie tylko, bo liczy się też średnia ocen, czyli występuje tzw Zulassungsbeschränkung, ale o tym za chwilę. 

Jeśli jesteście posiadaczami świadectwa maturalnego z technikum to możecie rozpocząć tylko kierunki związane z Waszym wykształceniem, dla przykładu podanie osoby kończącej technikum ekonomiczne zostanie raczej odrzucone w kwestii starania się o przyjęcie na kierunek humanistyczny. Tutaj widać wyraźną przewagę liceów ogólnokształcących, no cóż, nic nie jest sprawiedliwe. 

Jeśli kończycie szkołę zawodową to oprócz faktu, że możecie podjąć studia na kierunkach związanych z Waszym wykształceniem to musicie jeszcze przed podjęciem studiów musicie skończyć jeszcze dwuletnie technikum w Polsce. Szczegóły TUTAJ.

Bardzo ważnym aspektem jest fakt, że nasza nowa polska matura to zarówno świadectwo maturalne, jak i świadectwo ukończenia szkoły i te dwa elementy tworzą całość, która musi zostać urzędowo poświadczona.

Jeśli nasze świadectwo maturalne nie jest równorzędne z maturą niemiecką to zostaniecie skierowani do uczęszczania do rocznego Studienkollegu.

Po drugie: Ograniczona liczba przyjęć

Bardzo modnym słowem w wielu ofertach studiów jest Zulassungsbeschränkung. Ja akurat ubiegać się będę o przyjęcie na kierunek, którego owy Zulasungsbeschränkung nie dotyczył, a studenci są przyjmowani na takiej zasadzie, że to uniwersytet określa konkretną średnią od której są przyjmowani studenci. 

Zulassungbeschränkung bądź też inaczej Numerus Clausus dotyczy kierunków takich jak medycyna, stomatologia czy weterynaria (ale nie tylko!), gdzie liczba miejsc jest ograniczona. Wtedy nie wystarczy już tylko świadectwo maturalne z liceum ogólnokształcącego, a brany jest pod uwagę konkurs świadectw. W uproszczeniu mówiąc Numerus Clausus jest bardzo podobny do naszej polskiej procedury rekrutacyjnej na studia: dostaje się X osób z najlepszymi wynikami. 
Przy okazji dwa ciekawe artykuły opublikowane w niemieckim Zeit: KLIK nr 1 oraz KLIK 2. 

Z góry uprzedzam, że nie posiadam informacji na temat tego, co liczy się bardziej - matura czy oceny na koniec szkoły, ani też na temat tego, w jaki sposób te oceny są przeliczane na system niemiecki. Nie mogę niestety szacować, jakie są Wasze szanse na dostanie się na tę czy inną uczelnię z NC.

Na większości kierunków występuje jednak freie Zulassung/keine Zulassungbeschränkung i liczba miejsc na tych kierunkach nie jest ograniczona. Bardzo dobry opis kwestii Zulassungsbeschränkung w języku polskim znajdziecie TU. I krótka wersja po niemiecku:

Was sind zulassungsfreie Studiengänge?
Bei zulassungsfreien Studiengängen gibt es keine Beschränkung der Anzahl von Studienplätzen. Jeder Bewerber, der die Zulassungsvoraussetzungen erfüllt, wird zum Studium zugelassen. (źródło)

Warto napomknąć, że przy rekrutacji z ograniczoną liczbą miejsc jest również brany pod uwagę czas, który upłynął od uzyskania świadectwa maturalnego i jeśli nie dostaniemy się mając jedne z najlepszych wyników to być może uda się ze względu na okres, który upłynął od uzyskania matury ;) 

Krok trzeci: ważne terminy

Jeśli chodzi o semestr zimowy to początek zapisów ma miejsce zawsze w okolicach 15 maja, a kończy się mniej więcej 15 lipca. 

Na początku warto zorientować się, czy nasza uczelnia należy do systemu uni-assist czy też nie. Czym jest system uni-assist? Jest to zapoczątkowany przez DAAD stowarzyszenie niemieckich uczelni wyższych, które w imieniu tych uczelni przyjmują zagraniczne podania o przyjęcie na studia. Innymi słowy: dzięki niemu wpisujemy dane tylko raz i płacimy opłatę za pierwszy wybrany uniwersytet (opłata początkowa wynosi 43 Euro dla obywateli europejskich, 68 Euro dla obywateli innych państw), a później za każdy kolejny dopłacamy 15 Euro. Pozwala to uniknąć części biurokracji bo wysyłamy jeden komplet dokumentów w późniejszym czasie analizowany przez uni-assist, aczkolwiek nie wszystkie uczelnie należą do systemu uni-assist i w niektórych przypadkach trzeba brać udział w rekrutacji poprzez bezpośredni kontakt z Działem Współpracy Zagranicznej danej uczelni. Przykładem uczelni, która nie należy do systemu uni-assist jest chociażby uniwersytet w Bambergu. 

Szczegółowy post o uni-assist: KLIK

Kolejne bardzo, bardzo ważne: test językowy
Bardzo często czytam o fakcie konieczności zdania testu językowego i właściwie muszę przyznać, że wzmianki o tym padają częściej niż jakiekolwiek słowa o przebiegu samej rekrutacji. Mając do wyboru Test DaF albo DSH wybrałam to pierwsze. 

DSH (Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang)
by zostać przyjętym trzeba osiągnąć DSH 2, poziomy:

DSH 1 (≥57%): poziom B2

DSH 2 (≥67%): poziom C1

DSH 3 (≥82%): poziom C2

Test DaF (Deutsch als Fremdsprache)
Na większości uczelni wymagana jest ocena minimum TDN 4 ze wszystkich czterech sprawności /mówienie, czytanie, pisanie, słuchanie/ a o moich wrażeniach i przebiegu tekstu pisałam TUTAJ. 

No i stos dokumentów potrzebnych w procedurze rekrutacji...

źródło

Dokumenty jakie należy dostarczyć to temat rzeka. Poniżej lista rzeczy, jakie należy przygotować do procesu rekrutacji za pomocą uni-assist, inna wersja ;) : 

1. Tzw. "Zulassungsantrag" (wniosek o przyjęcie na studia) 

starannie wypełniony i podpisany 

2. Potwierdzona kopia świadectwa dojrzałości 

3. Uwierzytelnione tłumaczenie potwierdzonej kopii świadectwa dojrzałości 

4. Potwierdzona kopia świadectwa ukończenia szkoły średniej 

5. Uwierzytelnione tłumaczenie potwierdzonej kopii świadectwa ukończenia szkoły średniej 

6. Zaświadczenie o znajomości języków (DaF, DSH lub równorzędne)

7. Kopia dowodu osobistego lub paszportu 

strona zawierająca dane osobowe, datę i miejsce urodzenia

8. Kolorowe zdjęcie paszportowe 

9. dowód uiszczenia opłaty manipulacyjnej (ŹRÓDŁO)

Po wypełnieniu wniosku online wszystkie te rzeczy trzeba przesłać na adres uni-assist. Dokumenty są tam przechowywane przez rok, nie są odsyłane z powrotem. Po upływie roku są za to niszczone.

Osobną kwestią jest to, że mamy również dostarczyć informacje na temat studiów już skończonych w Polsce. Cytat ze strony uni-assist:

HINWEISE FÜR STUDIENBEWERBER AUS POLEN

Informacja dla polskich kandydatów na studia

Kandydaci z Polski posiadający nowe świadectwo dojrzałości - nowa matura wprowadzona od 2005 r. -powinni złożyć świadectwo dojrzałości oraz świadectwo ukończenia liceum/technikum- uwierzytelniona kopia polskiego oryginału i tłumaczenia.

Kandydaci, którzy ukończyli w Polsce studia powinni złożyć Dyplom wraz załącznikiem do dyplomu - uwierzytelniona kopia polskiego oryginału i tłumaczenia.

W przypadku nieukończonych studiów konieczne jest złożenie zaświadczenia o przebiegu studiów (uwierzytelniona kopia polskiego oryginału i tłumaczenia) wraz z zaświadczeniem o skali ocen stosowanej na danej uczelni (kopia polskiego oryginału i tłumaczenia- ta kopia nie wymaga uwierzytelnienia). (ŹRÓDŁO)

aktualizacja: 30 grudzień 2015
TEMAT NA TOPIE: PRZELICZANIE OCEN Z POLSKIEGO LICENCJATU NA SYSTEM NIEMIECKI
Pytacie mnie o to dość często w mailach, a ja niestety nie znam jednej słusznej odpowiedzi na ten temat. By jednak choć trochę przybliżyć sobie, jak wygląda przeliczanie zagranicznych ocen (czyli po prostu polskich licencjatów) na poszczególnych niemieckiech unwersytetach możecie wpisać w Google hasło Umrechnungstabellen für an ausländischen Hochschulen (KLIK) lub też Notenumrechnung Polen Deutschland. Może to choć trochę rozjaśni Wam sprawę, jednak czy da odpowiedź na każde pytanie - tego nie gwarantuję.

Co tłumaczenia dokumentów:
najpierw należy je przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego, później muszą one zostać urzędowo poświadczone, chociażby u notariusza lub też w ambasadzie lub konsulacie Niemiec w Polsce.

A opłaty?

Poza kosztami rekrutacji studenci w Niemczech są zobowiązani do wnoszenia opłat 50-250 Euro za semestr, tzw. Semesterbeitrag. Dodatkowo w niektórych landach takich jak Dolna Saksonia czy Bawaria obowiązkowa opłata za semestr wynosiła 500 Euro. Nie ukrywam, że od zawsze marzyły mi się studia w Bawarii, a od semestru zimowego 2013/2014 wreszcie zostały... zniesione opłaty! :) i jakże się nie cieszyć? ;) 
o samym Semesterbeitrag i o tym ile wynosi(ła) na poszczególnych uczelniach: KLIK

Immatrykulacja i inne sprawy

Po przyjęciu na studia dostaniecie informację z zaproszeniem do zapisania się na uniwersytet wraz z końcem września ;) jeszcze tylko zaopatrzenie w kartę EKUZ, szukanie mieszkania i witajcie studia w Niemczech! :)

****

Ciekawe linki wersja w języku polskim:

DW o studiach w Niemczech

broszurka DAAD na temat studiowania w Niemczech KLIK

...i po niemiecku:

często spotykany formularz do wypełnienia i wskazówki jak go wypełnić

Grafika autorstwa DAAD

Post edytuję w miarę zdobywania kolejnych informacji w temacie, chciałabym zawrzeć wszelkie istotne wskazówki, by inne osoby nie musiały szukać tak długo jak ja tego wszystkiego :)

Inne posty z serii "Życie i studia w Niemczech": KLIK

Bonus: od mojej przyjaciółki, absolwentki uniwersytetu w Dreźnie:

pozdrawiam :)